czerwiec 2011 | Pisarz Argymir w podróży służbowej

Kim są Serbowie? – to ludność południowosłowiańska zamieszkająca Serbię, Czarnogórę oraz Bośnię. Według badań genetycznych i antropologicznych obecni Serbowie są potomkami plemion słowiańskich i tubylców bałkańskich. Chodzi o Wołosów, Ilirów i Traków.

Cesarza bizantyjski Konstantyn VII Porfirogeneta (913-959) w pracy „O zarządzaniu cesarstwem” (łac. De administrando imperio) pisał, że ojczyzną Serbów, z której wyruszyli na Bałkany była Biała Serbia.

Biała Serbia

A skąd przyszli Słowianie? Tego nie będę tutaj roztrząsać. Przyjmijmy najbardziej rozpowszechniony pogląd, że przybyli z obszarów wokół dolnego biegu Wołgi i Dniestru. Serbowie pierwotnie osiedlili się w Białej Serbii.

Tak więc prawdopodobnie praojczyzna Serbów znajdowała się na terenie dzisiejszych Niemiec Wschodnich. Istnienie tam serbskiego księstwa między VII a X wiekiem zostało historycznie potwierdzone. Obecnie na zamieszkałym dziś terytorium mieszkają jeszcze nieliczni Serbowie łużyccy.

Kim są Serbowie – ujęcie genetyczne

Historia wędrówki Serbów opisana jest w kronice księdza Duklji. Historycy traktują to XIII-wieczne dzieło z przymrużeniem oka.

Na początku kroniki wspomniany jest Svevald – władca Serbów w ojczyźnie przodków – Białej Serbii. Miał on trójkę synów: Brusa, Totila i Ostrojla. Dwójka ostatnich zajęła Panonię. Syn Ostrojla – Senudial, rządził na terenach od Białej Serbii do Vinodola (na północ od Budapesztu). Jego następcą został Selimir, w czasie którego panowania prawdopodobnie miała miejsce migracja Serbów na Bałkany. Był to VII wiek naszej ery.

Trzeba jednak zauważyć, że wędrówka Serbów na południe nie wyglądała oczywiście tak, że w stronę Bizancjum maszerowały tabuny najeźdźców. Raczej były to nieliczne wyprawy łupieżcze. Serbowie opanowali miasta iliryjskie, stali się tam nieliczną rządzącą elitą, która zdołała jednak narzucić swoją kulturę i język, ale nie geny…

A co na to genetyka?

Ostatecznie kim są Serbowie? Według ostatnich odkryć naukowców Serbowie mają średnio tylko 30 procent genów słowiańskich. Aż 21 procent puli genetycznej jest pochodzenia ilyryjskiego, czyli przedsłowiańskiego, a co ciekawe, 18 procent teutońskiego – starogermańskiego. Ponadto przodkowie Serbów pochodzą też nieznacznie od Celtów, Fenicjan, Greków, a nawet Wikingów.

______________________________

___

Bośnia. Muzyka, kuchnia i dobrzy ludzie.

___

Burek na śniadanie. Serbia dla koneserów

Cieśnina Bosfor powstała na skutek potopu, który miał miejsce prawie 7000 lat przed naszą erą. Podniosły się wtedy wody Morza Śródziemnego i przelały przez dzisiejszy Bosfor do Morza Czarnego.

Potop trwał trzysta dni. Codziennie przez cieśninę przelewała się równowartość 200 wodospadów Niagara. Hipoteza ta wzbudza kontrowersje.

Granice Bosforu wytycza się linią łączącą latarnie morskie Rumeli Feneri i Anadolu Feneri na północy oraz między latarniami Ahırkapı Feneri i Kadıköy İnciburnu Feneri na południu.

Między tymi granicami cieśnina ma 31 km długości, zaś szerokość wynosi 3329 metrów przy wejściu północnym i 2826 metrów przy wejściu południowym.

Jego maksymalna szerokość wynosi 3420 metrów między Umuryeri i Büyükdere Limanı, a minimalna szerokość tylko 700 metrów między Kandilli Point a Aşiyan.

Bosforskie widoczki.

Magiczna szczelina, która oddziela dwa kontynenty, a sam Konstantynopol czyni jedynym takim miastem na świecie. Ni to rzeka, ni to kanał. Siedzisz po stronie europejskiej, gdzie setki lat temu znajdowało się centrum świata, zgromadzona była cała wiedza ludzkości, dzwony biły na chwałę Chrystusa, gdzie później tę samą chwałę zapowiadali muezzini, a po drugiej stronie zaczyna się Anatolia, Azja ogólnie, inny świat, dzicz.

Między Azją a Europą

Oczywiście to złuda, ale prawie nie do odgarnięcia, bo Bosfor jest szeroki, fale duże, wiatr spycha na boki i nie pozwala na przebycie. Potężne frachtowce klinem przecinają wody i czynią je jeszcze bardziej niebezpiecznymi. Malutkie promiki walczą z Neptunem i przewożą mrówki na swych grzbietach. Wychodzisz po drugiej stronie i chcesz widzieć Azję, ale niczego nie dostrzegasz, bo Turcja to nie Azja.

Kto wie, czy gdyby nie demografia, to Turcy nie podzieliliby losu Protobułgarów, którzy przybyli gdzieś spod Kaukazu i przejęli od Bułgarów słowiański język i kulturę.

Kilka luźnych uwag i porad:

– Na promy obowiązują osobne żetony.

– Promy są państwowe i prywatne: na pierwsze są żetony, bilety na drugie kupuje się w osobnych kasach i przystaniach.

– Żeby dostać się w różne miejsca po obu stronach Bosforu trzeba mieć kilka przesiadek

– Najlepszy punkt przesiadkowy znajduje się w Kabatas w europejskiej dzielnicy Beyoglu, jedzie się tramwajem do końcowego przystanku.

Cieśnina Bosfor – legenda

Skąd się wzięła nazwa „Bosfor”? Pochodzi od greckiego słowa „bosporos” oznaczającego przeprawę dla bydła. Ale nie wyobrażam sobie, jak by się to bydło miało przeprawiać. Wpław? W najwęższym miejscu cieśnina ma 700 metrów szerokości. To chyba dużo nawet jak dla bydła.

Grecka legenda mówi o tym, jak Zeus zakochał się w nimfie Io. Oczywiście wzbudziło to zazdrość Hery, oficjalnej żony Zeusa. Dlatego Zeus zamienił Io w jałówkę. Chciał chronić swoją kochankę. Hera nakazała Argosowi Panoptosowi, potworowi o stu wiecznie czuwających oczach, pilnować nimfy. Zeus znalazł dojście do kochanki. Wysłał swojego najlepszego złodzieja Hermesa, by ten wykradł Io. Hermes uśpił grą Argosa, a potem odciął mu głowę. Później Hera przeniosła oczy Argosa na ogon pawia, a Zeus mógł zamieniać się w byka i randkować z krówką Io.

Io urodziła córkę Keroessę, która potem została żoną Posejdona. Z ich związku urodził się Byzas, założyciel miasta Biznacjum.

Na koniec jeszcze jedna ważna rzecz – od Bosforu zaczynają się Bałkany.

______________________________

___

Bośnia. Muzyka, kuchnia i dobrzy ludzie.

___

Burek na śniadanie. Serbia dla koneserów